Tylko w pierwszej połowie 2025 roku doszło do 73 przypadków agresji wobec członków drużyn konduktorskich Kolei Śląskich – to o 27 więcej niż w całym ubiegłym roku. W odpowiedzi na rosnącą liczbę incydentów z udziałem agresywnych podróżnych, regionalny przewoźnik prowadzi cykl szkoleń z reagowania w sytuacjach kryzysowych, samoobrony i udzielania pierwszej pomocy.
Koleje Śląskie działają prewencyjnie, zwiększając kompetencje pracowników i wdrażając narzędzia, które mogą realnie pomóc w sytuacjach zagrożenia ze strony agresywnych podróżnych. W piątek, 1 sierpnia odbyło się drugie w tym roku szkolenie dla pracowników regionalnego przewoźnika kolejowego, które poprowadził między innymi były operator pododdziału specjalnego.
Więcej bezpieczeństwa, mniej ryzyka
Szkolenia mają charakter cykliczny i są adresowane do wszystkich członków drużyn konduktorskich Kolei Śląskich – to łącznie 363 osoby w tym: 35 młodszych konduktorów, 77 konduktorów, 3 starszych konduktorów, 238 kierowników pociągów oraz 10 starszych kierowników pociągów.
– Reagujemy na zmieniającą się rzeczywistość. Musimy być gotowi na trudne i nieprzewidziane sytuacje, więc stawiamy na szkolenia, które zwiększają bezpieczeństwo i komfort pracy drużyn konduktorskich – mówi Adam Wojtowicz, wiceprezes Kolei Śląskich ds. finansowych.
Praktyczna wiedza
Kursy składają się z zajęć praktycznych i teoretycznych. Odbywają się zarówno w siedzibie Kolei Śląskich, jak i na terenie katowickiej Akademii Wychowania Fizycznego.
– Uczestnicy szkoleń zdobywają wiedzę na temat rozpoznawania sytuacji ryzykownych, deeskalacji konfliktów, zasad udzielania pierwszej pomocy, a także technik samoobrony, takich jak uniki czy kontrola dystansu. Podczas wybranych elementów szkolenia bazujemy na sprawdzonych metodach wykorzystywanych w MMA, zapasach oraz brazylijskim jiu-jitsu. Wszystkie szkolenia odbywają się w niewielkich, około 15-osobowych grupach, co sprzyja indywidualnemu podejściu, zwiększa komfort pracy i pozwala każdemu uczestnikowi aktywnie zaangażować się w ćwiczenia – mówi były operator pododdziału specjalnego prowadzący zajęcia.
– Szkolenia dały mi konkretną, praktyczną wiedzę, której – mam nadzieję – nigdy nie będę musiał wykorzystać. Czuję się pewniej. Zapamiętałem zwłaszcza to, jak ważna jest odpowiednia odległość podczas rozmowy z pasażerem – mówi Tadeusz Kus, konduktor Kolei Śląskich, który wziął udział w zajęciach.
Groźby i ciosy
Najczęściej agresywne zachowania u podróżnych wyzwalają kontrola biletów i stwierdzony w jej trakcie brak ważnego biletu na przejazd oraz opóźnienie pociągu. Agresywni są również pasażerowie pod wpływem alkoholu czy środków psychoaktywnych. Zdarzają się zarówno agresja słowna, jak i fizyczna – od wyzwisk i gróźb po uderzenia, a nawet próby wyciągnięcia z pociągu.
– Praca drużyn konduktorskich wiąże się z codziennym kontaktem z tysiącami pasażerów i niestety – także z ryzykiem agresji. W pierwszej połowie 2025 roku odnotowaliśmy aż 73 takie przypadki, o 27 więcej niż w całym ubiegłym roku. Tylko w tym roku jedna z konduktorek została uderzona w twarz przez pasażera bez biletu, a konduktor w klatkę piersiową, co zakończyło się interwencją pogotowia. Inny pracownik usłyszał groźby, które sprawiły, że obawiał się o swoje bezpieczeństwo również po pracy. Zdarzył się też przypadek, w którym pasażer próbował siłą wyciągnąć kierownika pociągu z wagonu – mówi Bartłomiej Wnuk, rzecznik prasowy Kolei Śląskich i dodaje, że to tylko wybrane przykłady sytuacji, z którymi muszą mierzyć się pracownicy Kolei Śląskich.
Ważna ochrona prawna
Ochrona pracowników kolei to nie tylko szkolenia, ale również konkretne zmiany prawne. Od 2023 roku drużyny konduktorskie, maszyniści i inni członkowie obsad pociągów podczas wykonywania obowiązków służbowych korzystają z ochrony prawnej równej funkcjonariuszom publicznym.
– W praktyce oznacza to tyle, że przedmiotem ochrony prawnokarnej jest nietykalność cielesna i godność osobista naszych pracowników podczas sprawowania przez nich czynności służbowych – tłumaczy rzecznik Kolei Śląskich i przypomina, co robić w przypadku, jeśli jesteśmy świadkami aktu agresji wobec pracownika kolei w pociągu.
– Pasażer, który jest świadkiem ataku na członka drużyny konduktorskiej powinien poinformować innego członka drużyny, by ten mógł – jeśli to konieczne – zatrzymać pociąg na najbliższej stacji oraz zawiadomić Policję lub Straż Ochrony Kolei – podsumowuje Wnuk.
(mat. Kolei Śląskich)
fot. Koleje Śląskie
