Kopalnia Guido i Sztolnia Królowa Luiza zostały uhonorowane tytułem Pomnika Historii. To spore wyróżnienie dla Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu – w którego skład wchodzą te obiekty, ale także nobilitacja dla miasta i całego województwa śląskiego.
Pomnikiem Historii określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego Polski i unikatowych wartościach materialnych oraz niematerialnych. Pomnikiem Historii może zostać zabytek nieruchomy o znaczeniu ponadregionalnym, o dużych wartościach historycznych, naukowych i artystycznych, mający znaczenie dla polskiego dziedzictwa kulturalnego, utrwalony w świadomości społecznej i stanowiący źródło inspiracji dla kolejnych pokoleń.
fot. Paweł Janicki/Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu
Do elitarnego grona Pomników Historii mogą dołączać obiekty architektoniczne, krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne lub ruralistyczne, zabytki techniki, obiekty budownictwa obronnego, parki i ogrody, cmentarze, miejsca pamięci najważniejszych wydarzeń lub postaci historycznych oraz stanowiska archeologiczne.
Tytuł Pomnika Historii jest nadawany przez Prezydenta RP na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Tym samym obiekty, należące do Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu dołączyły do tak szacownego grona jak m.in. Kopalnie Soli w Bochni i Wieliczce, zabytkowe starówki Gdańska, Krakowa, Torunia, Warszawy.
W województwie śląskim za Pomnik Historii uznano dotychczas:
– Gmach Województwa i Sejmu Śląskiego oraz zespół katedralny w Katowicach, a także katowickie osiedle robotnicze Nikiszowiec;
– Jasną Górę, zespół klasztoru oo. Paulinów w Częstochowie;
– podziemia zabytkowej kopalni rud srebronośnych oraz sztolni „Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach.
Zespół zabytkowych obiektów, objętych wpisem, czyli Kopalnia Guido i Sztolnia Królowa Luiza (pod tą marką ujęto dwa historyczne obiekty: Kopalnię Królowa Luiza i Główną Kluczową Sztolnię Dziedziczną) to unikatowy zespół poprzemysłowy: naziemnych budowli oraz podziemnych wyrobisk, obrazujący rozwój techniki górniczej i jej wpływ na kształtowanie się krajobrazu regionu.
Uznanie za Pomnik Historii jest dla Muzeum ogromną nobilitacją. To najwyższa forma ochrony zabytków, ale nie tylko. Otwiera drogę do starań o krok dalszy – wpisanie unikatowego, zabrzańskiego dziedzictwa na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
(żms)/MGW w Zabrzu
fot. MGW w Zabrzu, P. Janicki (za MGW)
