Ponad 2,6 tysiąca seniorów z Zabrza posiada długi – wynika z danych BIG InfoMonitor dotyczących zadłużenia osób w wieku 65+. Rekordzista to 66-letni mężczyzna, którego zobowiązania wynoszą łącznie 708,5 tys. zł. Średnia kwota zaległości przypadająca na każdego dłużnika wynosi 23,5 tys. zł i jest niższa, niż w całym województwie.
W III kwartale 2025 r. zaległe zobowiązania seniorów w całej Polsce osiągnęły rekordowe 12,18 mld zł, jednak skala problemu różni się znacząco między regionami. Województwo śląskie znalazło się na pierwszym miejscu pod względem liczby zadłużonych seniorów – to właśnie tutaj mieszka największa grupa osób starszych mających zaległości finansowe.
Liczba zadłużonych osób 65+ na Śląsku wynosi prawie 53 tysiące, a łączna kwota zaległych zobowiązań przekracza 1,5 miliarda. Średni dług na mieszkańca woj. śląskiego to 28.888 zł.
Rekordowy dług w naszym województwie należy do kobiety w wieku 69 lat, która musi spłacić aż 67,2 mln zł. W tym ujęciu 66-letni zabrzanin z zobowiązaniem na ponad 700 tys. zł do spłaty nie znajduje się w najgorszej sytuacji. Dużo gorzej ma się rekordzista-dłużnik z Gliwic, 68-latek, któremu do spłaty pozostało 10,5 mln zł. Zadłużonych starszych zabrzan (2,6 tys.) jest z kolei nieco więcej, niż wśród mieszkańców Gliwic (2,5 tys.), jednak na łącznie mniejszą kwotę: 61,75 mln zł to suma wszystkich długów seniorów w Zabrzu, zaś 77,3 mln zł to zaległości osób 65+ zsumowane w Gliwicach.
Raty, alimenty, czynsze i mandaty
Jak wynika z opracowania BIG InfoMonitor, polscy seniorzy (65+) mają na koncie rekordowy dług. Łączna kwota ich zaległych zobowiązań sięgnęła w III kwartale 2025 roku aż 12,2 mld zł. Co istotne, wzrost niespłaconego długu nastąpił pomimo spadku liczby zadłużonych osób. To sygnał, że choć problem dotyka mniejszą grupę, to ci, którzy już mają kłopoty, wpadają w coraz głębszą finansową pułapkę. Ich średnie zadłużenie rośnie lawinowo, czyniąc tę grupę jedną z najbardziej wrażliwych społecznie.
Średnia wartość zaległego zobowiązania w naszym kraju na jednego seniora wynosi 34 209 zł, zaś największe pojedyncze zobowiązanie w Polsce obciąża seniora (mężczyznę) z województwa lubelskiego i wynosi 96 965 289 zł.
– Patrząc na dane z Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor i bazy BIK, rekordowa kwota ponad 12 mld zł budzi niepokój. Dług ten to suma nieuregulowanych w terminie czynszów, zaległych rat kredytów i pożyczek, opłat sądowych, mandatów za jazdę bez biletu czy rachunków za telefon, a także alimentów. Łącznie obciąża to prawie 356 tysięcy osób w wieku 65 plus – informuje BIG InfoMonitor.
Główna część tego długu to zobowiązania kredytowe, ale zaległości pozakredytowe, związane w większości przypadków z bieżącymi opłatami, to wciąż ich znaczna część. W obu przypadkach zaskakuje duży udział małych kwot. Aż 69,7 proc. długu pozakredytowego i 63,3 proc. kredytowego to zaległości nieprzekraczające 5 000 zł. Innymi słowy, problemy seniorów bardzo często zaczynają się od drobnych, bieżących płatności, które z czasem urastają do pokaźnych sum.
Bezapelacyjnie najbardziej obciążeni są seniorzy z województwa mazowieckiego. To właśnie tam notowana jest najwyższa łączna kwota zaległego zobowiązania na osobę, wynosząca 55,7 tys. zł. Ta ogromna kwota jest efektem zarówno największej skali długu (blisko 2,7 mld zł), jak i skoncentrowania największych pojedynczych obciążeń w tym regionie. Z kolei woj. śląskie ma największą liczbę zadłużonych osób i znajduje się na drugiej pozycji w kraju pod względem łącznej kwoty zadłużenia.
Kłopoty finansowe dotykają w zasadzie w równym stopniu obie płcie, choć z delikatną przewagą mężczyzn. Zadłużonych jest prawie 184 tysiące panów (52 proc.) i ponad 172 tysiące pań (48 proc.) w wieku 65 plus. Analiza długu ujawnia, że to województwo mazowieckie jest bezwzględnym liderem zaległości dla obu płci. Choć kobiety (65+) na Mazowszu są zadłużone na ogromną kwotę 957 mln zł, to mężczyźni z tego regionu obciążają statystykę znacznie bardziej, z łącznym długiem wynoszącym aż 1,7 miliarda złotych.
Wysokie zadłużenie obu płci widać również w naszym regionie (ok. 714 mln zł dla kobiet i 782 mln zł dla mężczyzn). Te regionalne dysproporcje pokazują, że skala problemu jest silnie związana z czynnikami geograficznymi i ekonomicznymi danego obszaru.
– Wzrost kosztów życia, nadal wysoki poziom oprocentowania kredytów i pożyczek oraz inflacja to czynniki, które szczególnie dotykają osoby w wieku 65 plus, dla których głównym źródłem utrzymania są przeważnie stałe świadczenia emerytalne. Spadek liczby osób posiadających przeterminowane zadłużenia nie oznacza jednak poprawy sytuacji. Przeciwnie – większa część całkowitego opóźnionego zadłużenia, które zwiększyło się rok do roku, może koncentrować się na mniejszej grupie niesolidnych dłużników, co sygnalizuje pogłębianie się spirali zadłużenia w tej wrażliwej społecznie grupie – zauważa Paweł Szarkowski, prezes BIG InfoMonitor.
Edukacja finansowa seniorów ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia ich bezpieczeństwa ekonomicznego
Wraz z wiekiem rośnie ryzyko podejmowania niekorzystnych decyzji finansowych, wynikających z ograniczonej wiedzy, trudności w zrozumieniu skomplikowanych produktów finansowych oraz podatności na manipulacje.
– Dlatego edukacja ekonomiczna to inwestycja w ich niezależność i bezpieczeństwo. Powinna odbywać się w przyjaznym środowisku, np. w klubach seniora, ale i wychodzić z instytucji finansowych i publicznych, z naciskiem na praktyczne porady. Niezbędne jest też wsparcie rodziny. Bliscy powinni aktywnie uczestniczyć w procesie edukacji, pomagać w analizie ofert, kontrolować zobowiązania i wspierać w podejmowaniu decyzji, aby ograniczyć ryzyko zadłużenia i poprawić jakość życia najstarszego pokolenia – podsumowuje Paweł Szarkowski.
(żms), mat. BIG InfoMonitor
